Samenvatting rapport (Over et al., 2016)

Cognitieve gedragstherapie (CGT) in de gespecialiseerde verslavingszorg kan de gezondheid van mensen met een alcoholverslaving verbeteren. Per persoon die een CGT-traject doorloopt zijn de baten over een periode van tien jaar 10.000 tot 14.000 euro. Deze baten komen voort uit minder ziekte en sterfte, een betere kwaliteit van leven en een hogere arbeidsproductiviteit. Maar er zijn ook baten vanwege minder verkeersongevallen en minder criminaliteit, waarvoor dus ook minder inzet van politie en justitie nodig is.

CGT is ook effectief bij de behandeling van jongeren met een cannabisverslaving. Per persoon die een CGT traject doorloopt zijn de baten circa 9.700 – 13.000 euro. Hier komen de netto baten voort uit een verbeterde gezondheid, een betere kwaliteit van leven, minder schooluitval en een hoger inkomen voor de cliënten die de behandeling succesvol hebben afgerond.

Dit blijkt uit de zogeheten maatschappelijke kosten-baten analyses (MKBA) van CGT-behandelingen voor alcohol en cannabisverslaving. Bij de berekening van de baten is ingecalculeerd dat cliënten de behandeling soms voortijdig stoppen of na een succesvolle behandeling kunnen terugvallen in hun verslavingsgedrag. De baten van verslavingszorg zijn ook bij de meest voorzichtige berekeningen positief.

Een groot aantal mensen met een alcohol- of cannabisverslaving wordt momenteel nog niet door de verslavingszorg bereikt. Enkele honderdduizenden zijn verslaafd aan alcohol en enkele tienduizenden jongeren aan cannabis. Het stigma op verslaving is groot en de drempel om gespecialiseerde hulp te zoeken is voor veel mensen hoog. Het onderzoek laat zien dat de samenleving erbij gebaat is als meer mensen de zorg weten te bereiken. Dat zou bijvoorbeeld bereikt kunnen worden door professionals te scholen die met potentiële cliënten in contact komen, zoals de huisarts, de schoolarts, het wijkteam en medewerkers van de spoedeisende hulp.

De MKBA’s zijn uitgevoerd onder leiding van het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu). Met de MKBA methode zijn cognitieve gedragstherapieën in de gespecialiseerde verslavingszorg doorgerekend: één tegen alcoholverslaving en één tegen cannabisverslaving bij jongeren.